بيراه نيست اگر بگوييم دروغ گفتن هم استعداد خاصي مي خواهد. متأسفانه تا به امروز علم موفق نبوده تا مرز افکار راست و دروغ را مشخص کند يا به عبارتي ديگر شلختگي ذهن مانعي بر سر راه اين تکنولوژي است، با اين حال افراد دروغگو را مي توان با استفاده از نشانه هايي تشخيص داد، آيا ازاين نشانه ها آگاهي داريد؟
چرا دروغ مي گوييم؟
 
جز در موارد خاصي که شخص دروغگو از رفتارش بدون هيچ منفعتي لذت مي برد، افراد دروغگو پيوسته براي دروغ هاي خود به دنبال دلايلي قانع کننده، مقابل وجدان خويش مي گردند. ترس از دست دادن يا ميل به دست آوردن فردي که به او علاقه منديد يا موقعيت شغلي و اجتماعي مناسب و... مهم ترين انگيزه هاي دروغ هاي کوچک و بزرگ هستند.
روان شناسان معتقدند که بيشتر افراد به منظور محافظت از روابط اجتماعي خود دروغ مي گويند هنگامي که همسرتان از شما درباره ي بزرگي دماغش سؤال مي کند، ممکن است واکنشي کاملاً صادقانه در قبال پرسش او نداشته باشيد چون احساس مي کنيد باعث رنجش خاطر او مي شويد.
از سوي ديگر نبايد فراموش کرد جز در موارد استثنا و درمورد افرادي که با توجه به اعتقادات مذهبي قوي که دارند و از خطا مبرا هستند، کسي که ادعا کند در طول زندگي اش دروغ نگفته دروغگوي بزرگي است! بي ترديد همه ي افراد از روي اجبار يا به اختيار خود دروغ هايي در زندگي مي گويند، اما گاهي افرادي پيدا مي شوند که در اين زمينه افراط مي کنند.
چگونه دروغ سنج خوبي باشيم؟
 
تشخيص فرد دروغگو از شخص راستگو جزو علايق مشترک همه ي افراد است و به قولي «لذتي که در گرفتن مچ شخص دروغگو هست در دروغ گفتن نيست».
روان شناسان دراين باره توصيه هايي دارند که دانستن آن ها مي تواند به شما کمک کند:
به حرکات ظاهري توجه کنيد
 
تنها به يک فاکتور مثلاً استرس داشتن فرد توجه نکنيد، چرا که ممکن است شخصي راست بگويد ولي هنگام صحبت کردن عصبي به نظر برسد. قبل از اين که سؤال بپرسيد ( بدون آن که جلب توجه کنيد) حالات اوليه ي فرد نظير ميزان نگراني، عصبانيت، ارتباط چشمي و پلک زدن و موقعيت دست هايش را به خاطر بسپاريد.
مقايسه کنيد
 
کليد فهميدن اين که شخصي دروغ مي گويد يا نه، در اين است که پس از سؤال کردن ( درست در مدت زمان کوتاهي که اطلاعات در مغز طرف مقابل پردازش مي شود تا جواب شما را بدهد.) تغييرات رفتاري او را که در مرحله ي پيش به خاطر سپرده ايد بررسي کنيد. توجه داشته باشيد فرصت مقايسه را از دست ندهيد زيرا پس از گذشت اين زمان طلايي فرد به تسلطي نسبي روي رفتارش خواهد رسيد.
خوب گوش کنيد
 
گاهي اوقات توجه به حالات بدن و دقيق شدن در رفتار طرف مقابل کمک شاياني به شما نمي کند. در اين موارد دقت در گفته هاي شخص، بهترين راهنماست. دروغگوها معمولاً بيش ازحد به جزئيات بي ربط مي پردازند. آن ها سعي مي کنند با اين کار ذهن مخاطب شان را از موضوع اصلي دور کنند تا دروغ شان کم رنگ جلوه کند. فراموش نکنيد که دروغگو فراموشکار و احتمال تناقض بين حرف هايش زياد است.
چند دقيقه مکث کنيد
 
براي بيشتر مردم دروغ گفتن امري سخت و استرس زاست و هيچ اتفاقي مثل سکوتي که ميان پاسخ او و سؤال بعدي تان برقرار مي کنند، عذاب آور نيست. سعي کنيد در اين موقع ميزان عصبانيت و نگراني فرد دروغگو را بسنجيد.
بحث را عوض کنيد
 
بي ترديد شيرين ترين زمان براي دروغگو لحظه اي است که احساس کند دروغ به پايان رسيده و در کارش موفق بوده است. تغيير بحث توسط شما احتمالاً لبخندي بر لبان دروغگو مي نشاند. در اين هنگام بازگشت به مبحث قبلي مانند ضربه ي پاياني يک بوکسور براي « ناک اوت» کردن حريفش است و با خشم مضاعف او همراه خواهد بود.
پنج عامل دروغگويي
 
1-بيماري دروغگويي:
نداشتن درک صحيح از کار درست و غلط و نداشتن حس پشيماني پس از آزار ديگران، از ويژگي هاي اصلي اين گونه بيماران است. چنين افرادي بسيار حرفه اي دروغ مي گويند، به هيچ وجه احساس بدي نسبت به عمل خود ندارند و اصولاً با عذاب وجدان بيگانه اند.
2-عادتي به نام دروغگويي:
براي چنين افرادي هميشه دروغ اولين گزينه است، حتي اگر برايش دليلي قانع کننده اي نداشته باشند. تجربيات و خاطرات دوران کودکي افراد دروغگو مثل زندگي در محيط فاسدي که دروغ ضرورت ادامه ي حيات و زندگي نسبتاً راحت آنها بوده، باعث مي شوند آن ها در هر سن و سالي هم که باشند به طور ناخود آگاه دروغگويي را ترجيح دهند.
3-خودشيفتگي:
نارسيست ها دروغ مي گويند تا نزد ديگران محترم شمرده شوند و بزرگ تر از آن چه هستند جلوه کنند.
4-بي ثباتي شخصيتي:
معمولاً زندگي افرادي که چنين خصوصيتي دارند با بي بندو باري اخلاقي همراه است، آنها براي فرار از احساس گناه و شرمي که نسبت به اعمال و مسئوليت ناپذيري خود دارند در دروغگويي افراط مي کنند.
5-دروغ هاي نمايشي:
«حالم اصلاً خوب نيست، به زودي مي ميرم» يا «اگر ترکم کني، خودم را مي کشم» از اين قبيل دروغ هايي است که غالباً براي جلب حس ترحم يا عشق و محبت اطرافيان گفته مي شود ولزوماً منعکس کننده ي احساسات واقعي شخص نيستند.